بازداشت توسط گشت ارشاد

امروز منو گشت گرفت. موقع سوار شدن توی ون گفتند که می‌بریمتون کلانتری تعهد می‌دین و بعد می‌رین خونه. نزدیک ۴ ساعت اونجا بودیم. یک دختر ناراحتی قلبی داشت حالش بد شد که زنگ زدن اورژانس. اول نیروی انتظامی تعهد می‌گیره. انگشت می‌زنی و همون چیزی که اونا می‌خوان رو می‌نویسی. بعد روی یک تخته وایت برد مشخصاتتو می‌نویسن و نگه می‌داری و ازت عکس می‌گیرن. بعدش می‌فرستنت اتاق بازجو که برای اطلاعاته. اونجا هم تعهد می‌گیرن ازت. گفتن دفعه دیگه بگیرن می‌برن دادسرا. باید وثیقه بزاری بری و تاکید کردن که شال سر کنید و قانونه.
آیا باز داشت افراد توسط گشت ارشاد قانونی است؟

كادرهای نيروی انتظامی مطابق مواد ٢٨،٢٩،٣٠ از قانون آيين دادرسی كيفری با داشتن كارت ويژه ضابط دادگستری، جزو ضابطين عام محسوب می‌شوند و در جرايم مشهود طبق ماده ٤٤ همان قانون رأساً اقدامات لازم را برای حفظ آثار و ادوات جرم انجام می‌دهند. اگر شخص مرتكب در شرايطی باشد كه امكان تبانی يا فرار داده شود می‌توانند حداكثر او را تا ٢٤ ساعت تحت نظر داشته باشند و بايد فورا از مقام قضايی دستورات لازم را اخذ كنند و مطابق دستور آنها عمل نمايند.

درخصوص حجاب اجباری نه حق بازداشت و نه اجازه اخذ بازجويی يا گرفتن تعهد يا هر اقدام ديگری از طرف ضابطين قضايی وجود ندارد. بر فرض اثبات جرم، مجازات نداشتن حجاب اجباری درجه ٨ بوده كه جزای نقدی است و رسيدگی و انجام تحقيق در این مورد مستقيما و منحصراً با دادگاه می‌باشد. در نتیجه اقدامات نيروی انتظامی غيرقانونی و از مصاديق جرم بازداشت غير قانونی و سواستفاده از موقعيت است.

توصيه می‌شود در اين قبيل موارد از ايجاد درگيری و خشونت و توهين پرهيز كنيد ولی حق و حقوق قانونی خود را صراحتا به اشخاص دخيل متذكر شويد و حق اعلام شكايت از اقدامات غيرقانونی را اعلام كنيد.

همچنين در صورت مقاومت در مقابل گرفتن تعهد يا گرفتن عكس در صورتيكه حق و حقوق قانونی خود را متذكر شده باشيد از طرف كادر نيروی انتظامی با مقاومت زيادی روبرو نخواهيد شد. هرچند ممكن است شما را تهديد به ارسال پرونده به مرجع قضايی نمايند ولی بايد بدانيد همچنانكه گفته شد حتی در فرض محكوميت در مرجع قضايی صرفا جزای نقدی خواهد بود. سعی كنيد با آگاهی از قوانين و حقوق قانونی خودتان ضمن كم كردن هزينه نافرمانی مدنی برای خود، هزينه اقدامات غيرقانونی ضابطين يا عوامل دخيل را با طرح شكايت عليه اقدامات غيرقانونی آنها بالا ببريد

اگر گشت ارشاد بازداشتم کرد، چیکار کنم؟

در حال حاضر طبق تبصره ماده ۶۳۸ نداشتن حجاب جرم انگاری شده است و دارای مجازات تعزیری درجه ۸ یعنی جزای نقدی میباشد. اساسا گشت ارشاد یا هر نوع دیگری که داشته باشد، اجازه برخورد خشونت آمیز یا توهین و هتک حیثیت اشخاص را ندارد. در صورتیکه ضابطین قضایی با داشتن کارت ویژه ضابط، بخواهند در موضوع نداشتن حجاب دخالت نمایند تنها مکلف هستند در جرم مشهود با تشکیل پرونده به مرجع قضایی(دادگاه) ارجاع نمایند.

حق توقیف خودرو یا موبایل یا حتی بازداشت شخص با توجه به نوع جرم و مجازات آن را در شرایط عادی ندارند.

تشکیل هر نوع کلاس آموزشی یا الزام به تغییر پوشش یا حتی انجام تحقیقات و اخذ بازجویی را ندارند. صرفا تشکیل پرونده و ارجاع به دادگاه، آن هم فقط ضابطین می‌توانند انجام دهند.

توصیه می‌شود :

1. از هرگونه برخورد خشونت آمیز و توهین خودداری کنید و با حفظ خونسردی حقوق قانونی خود را به ماموری که در حال بازداشت شماست متذکر شوید.
2. در صورت امکان فیلمبرداری از رفتار مامور توسط یکی از اطرافیان می‌تواند در مرجع قضایی در تکمیل دفاعیات یا احراز صحت شکایت شما از آنها کمک کند.
3. حتما تا حد امکان زمان و مکان و مشخصات وسیله نقلیه و شخص رو بخاطر بسپارید یا یاداشت کنید.
4. در صورتیکه بازداشت هستید تذکر دهید که مطابق ماده ۴۷ از قانون ایین دادرسی کیفری حداکثر تا یکساعت میبایست پرونده شما در اختیار دادگاه قرار گیرد در غیر اینصورت تحت عنوان بازداشت غیرقانونی و سواستفاده از موقعیت بر اساس ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی یا ماده۱۲۳ قانون نحوه رسیدگی یه جرایم نیروهای مسلح اعلام شکایت خواهید کرد.
5. هیچ ترس و واهمه‌ای از تشکیل پرونده نداشته باشید. حداکثر مجازات قانونی برای حجاب اختیاری صرفا جزای نقدی به مبلغ یک میلیون خواهد بود.
6. همچنین از طرح شکایت از اقدامات غیرقانونی عاملین و آمرین را فارغ از هر نتیجه‌ای که حاصل شود فراموش نکنید. این اقدام شما ترس و اضطراب در مامورین را افزایش خواهد داد و ممکن است عامل بازدارنده نیز تلقی شود.

اگر بعد از بازداشت قصد توقیف گوشیم رو داشتند، چیکار کنم؟

هر چند این اقدام کاملا غیرقانونی و سوءاستفاده پليس از موقعيت خود است اما اگر در گوشی خود محتوايی داريد كه ممكن است باعث دردسر و يا اتهامات جديد شود و امكان حذف محتوا را داريد آن را حذف كنيد.

با زدن رمز اشتباه سعی كنيد گوشی خود را قفل كنيد چون از شما خواسته می‌شود كه گوشی را باز كنيد يا رمز آن را در اختيار پليس قرار دهید.

بخاطر داشته باشيد عدم ارائه رمز يا قفل كردن گوشی موجب ثابت شدن هيچ اتهام يا جرمی نمی‌شود. بلكه شما با در اختيار گذاشتن رمز گوشی اين امكان را فراهم می‌كنيد كه مداركی برای انتساب اتهام‌های جديد را شخصا ارائه كنيد.

از تهديدات پليس يا بازپرس و قاضی نترسيد. در صورت در دسترس نبودن امارات و دلايل اتهام، عملا قادر به انجام كاری عليه شما نخواهند شد. زيرا در بازداشت نگه داشتن يا صدور قرار وثيقه و …نيازمند وجود دلايل توجه اتهام می‌باشد.

اگر مامور توهین و یا تماس فیزیکی برقرار کرد، چیکار کنم؟

مامورها می‌خوان که عصبانیمون کنن. هی توهین می‌کنن تا باهاشون درگیر بشی. وقتی توجه نکنی سعی می‌کنن تماس فیزیکی برقرار کنن.

یکی از روش‌هایی که ضابطین یا آمران به معروف اعمال می‌کنند، تحریک و وادار کردن زنان به برخورد فیزیکی یا لفظی است. زیرا صرف نداشتن حجاب اجباری، حداکثر مجازاتش جزای نقدی است. بنابراین سعی می‌کند این موارد را نیز ثبت و ضبط کنند..

1. تا حد امکان سعی کنید از برخورد فیزیکی و استفاده از الفاظ رکیک خودداری کنید.
2. در همه موارد سعی کنید خود یا اطرافیان از تمام رفتار و گفتار مامور یا آمر به معروف فیلم بگیرید تا مستندسازی شود.
3. از اشخاصی که شاهد قضیه هستند شماره تلفن یا آدرسی داشته باشید که بتوانند در موارد لزوم در دادسرا یا دادگاه به نفع شما شهادت دهند.
4. به استناد مواد ۵۷۰ ،۶۰۸ ، ۶۹۷ و ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی و همچنین ماده ۱۲۶ از قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح می‌توانید از طریق دفاتر خدمات قضایی به دادسرای محل ارتکاب رفتار مجرمانه مراجعه و اعلام شکایت کنید.
5. در صورت رعایت موارد مذکور اگر رفتار شخص مامور علاوه بر گفتار هر نوع برخورد فیزیکی اعم از لمس کردن یا ضرب و جرح را نیز شامل باشد طبق ماده ۱۵۶ قانون مجازات می‌توانید از حق دفاع مشروع و مقابله با این رفتار غیرقانونی که متعرض جان و ناموس شماست استفاده کنید.

اگر از مامورهای گشت و آمرهای به معروف عکس بگیرم چی میشه؟

بر اساس ماده ۲ از قانون مجازات اسلامی، جرم فعل یا ترک فعلی است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد. در قوانین موجود جمهوری اسلامی، موادی که این عمل را جرم انگاری نموده باشد وجود ندارد.

آنچه از منظر ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی و ماده یک و پنج قانون مجازات فعالیت‌های سمعی و بصری غیرمجاز و قانون مربوط به جرایم رایانه‌ای جرم انگاری شده است مواردی از قبیل ذیل است که نمی‌تواند بر اساس اصول حقوقی و اصل تفسیر مضیق قوانین جزایی و اصل اباحه، عکس برداری یا فیلمبرداری از مامورین نیروی انتظامی یا امرین به معروف یا حجاب‌‌بانها را در حال انجام رفتار خلاف قانون نمیتوان مشمول جرم و مجازات قرار داد.

1. فیلمبرداری یا عکاسی بدون مجوز از استحکامات نظامی و مکانهای ممنوعه
2. تهیه و توزیع و تجارت فیلمهای مستهجن و مبتذل
3. تهیه فیلم و عکس از مکانهای اختصاصی بانوان که فاقد پوشش مناسب هستند مثل استخر و حمام
4. تهیه مخفیانه فیلم یا عکس مخفیانه از مراسمات خانوادگی و اختصاصی دیگران و تکثیر و توزیع آن

لذا نمی‌توان صرف عکاسی یا فیلمبرداری از موارد مذکور را فعلی مجرمانه قلمداد نمود. البته شاید این به ذهن متبادر شود که پس اقدامات امرین به معروف و حجاب‌بانها در عکس گرفتن مجاز است در حالیکه این موضوع اساسا متفاوت از مورد سوال است زیرا بر اساس بند ۳۶ و بند ۴۱ منشور حقوق شهروندی «کنترل‌های صوتی و تصویری خلاف قانون در محیط­‌های کار، اماکن عمومی، فروشگاه­‌ها و سایر محیط­‌های ارائه خدمت به عموم، ممنوع است.»

همچنین طبق ماده ۶۱ و ماده ۳۶ از قانون آیین دادرسی کیفری انجام تحقیقات و بر اساس ضوابط و مقررات قانونی باشد و از آنجایی که حریم خصوصی اشخاص از تعرض مصون است اقدامات این اشخاص برای عکاسی و فیلمبرداری از فرد خاص و به منظور تحصیل دلیل بدون مجوز قانونی، نقض این حریم محسوب شده و غیرقانونی تلقی می‌شود.

اخاذی گشت ارشاد

لباس شخصی‌ها یک سری‌ها رو سوار اتوبوس کردن و یک سری‌ها هم ون. گفتن سه میلیون باید جریمه پرداخت کنیم. کلی تهدید می‌کردن و رفتار خیلی بدی داشتن. از تعهدنامه خبری نبود و فقط باید پول رو کارت به کارت می‌کردی. بعد از چند ساعت هم ولمون کردن.

نیروی انتظامی یا گشت ارشاد یا هر شخص حقیقی یا حقوقی حق گرفتن هیچ وجه یا تعهدنامه را ندارد. مطابق اصل ۳۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی، اصل بر برائت است و هیچ کس از نظر قانون مجرم محسوب نمی‌شود تا زمانیکه مطابق اصل ۳۶ جرم او در دادگاه صالح اثبات شده باشد.

تا زمانیکه در موضوع حجاب اجباری، پرونده‌ای در دادگاه ثبت نشده باشد و دادگاه حکم محکومیت مبنی بر پرداخت جزای نقدی طبق تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات صادر نشده باشد، هیچ شخصی حق گرفتن وجهی تحت عنوان جریمه یا جزای نقدی را ندارد. ایضا در صورت محکومیت نیز جزای نقدی به حساب خزانه دولت واریز می‌شود نه حساب شخص یا ارگان خاص. اساسا فلسفه وجودی گشت ارشاد غیرقانونی است و بالطبع رفتارهای صورت گرفته نیز غیرقانونی هستند. اینکه این اشخاص از طرف حاکمیت حمایت می‌شوند شکی نیست اما مردم نیز به نوبه خود باید بر خود تکلیف بدانند در موارد نقض قوانین به دادگاه مراجعه و اعلام شکایت کنند.

یکی از شیوه‌هایی که اشخاص حاکمیت در پیش گرفته‌اند، ترساندن مردم در موضوع حجاب از دادگاه و حکم محکومیت است. این در حالیست که حداکثر مجازات قانونی کشف حجاب فقط جزای نقدی تا مبلغ یک میلیون تومان است و این حکم محکومیت نیز جزو سابقه کیفری موثر نیز قلمداد نمی‌شود. یعنی حتی اگر محکوم شوید در زمان اخذ سابقه کیفری این موضوع در سجل کیفری هم قید نمی‌شود.

اگر چنین اقدامی از طرف شخصی صورت گرفت بدون توجه به موقعیت شغلی وی، تحت عنوان اخاذی طبق ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی و همچنین سواستفاده از موقعیت طبق ماده ۵۷۰ همان قانون یا ماده ۱۲۳ از قانون نحوه رسیدگی به جرایم نیروهای مسلح بسته به شرایط شخص، شکایت کنید.

همچنین میتوانید در کنار این شکایات مطابق قوانین مدنی در صورتیکه وجه به حساب شخصی واریز شده از شورای حل اختلاف یا دادگاه حسب مورد طرح دعوی حقوقی مطالبه وجه و خسارات را هم بخواهید. مطمئن باشید هنوز قضاتی مستقل در سیستم قضایی هستند که مانع اقدامات غیرقانونی اشخاص حکومتی باشند و این موضوع در برخی حکم‌های صادره در بحث حجاب که منتشر شده نیز واضح است.

مجبورم کردند که تعهد بدم

داشتم می‌رفتم سمت انقلاب. تو یکی از کوچه‌ها ون بود. چند تا زن و چند تا مرد وایساده بودن. بهم گفتن روسریتو سرت کن که توجه نکردم. گفتن بیا کارت داریم و منو کشوندند سمت ون. شروع کردم به جیغ زدن و مقاومت کردن ولی چهار، پنج تایی به زور هلم دادن توی ون و ازم تعهد گرفتن. بعدش ولم کردن.

اساساً در قوانين كيفری جمهوری اسلامی تعهدگرفتن از شخص جايگاه حقوقی خاصی ندارد. در هر حال تكليف ضابطين قضائی مطابق قوانين مشخص است و ضابطين يا هر شخص ديگری در چارچوب قوانين حق گرفتن تعهد ندارد.

صرفا ضابطين قضائی در جرائم مشهود به شرط رعايت ماده ٤٤ قانون آيين دادرسی كيفری، حق بازداشت متهم را دارند و در ساير جرائم حتی ضابطين بدون دستور مقام قضائی حق احضار يا اخذ اظهارات يا بازداشت يا ضبط وسايل را ندارند. اگر چنين اقدامی انجام دهند در صورتيكه از مامورين نظامی و انتظامی و دولتی باشند، تحت عنوان سوء استفاده از موقعيت مشمول ماده ٥٧۰ قانون مجازات اسلامی بخش تعزيرات شده و مرتكب جرم شده‌اند. علاوه بر آن با توجه به ايجاد مزاحمت برای زنان به صورت تعدد جرم مشمول ماده ٦١٩ همان قانون خواهند بود و قابل پيگرد قضائی است.

هر چند تعهد گرفتن فاقد اثر است و اقدام اين اشخاص در گرفتن تعهد غيرقانونی بوده است اما از آنجاییکه عدم دادن تعهد ممکن بود منتهی به تعرض يا ضرب و شتم و و يا ربايش و …می‌شد برای دفع خطر احتمالی و در جهت دفع افسد به فاسد در آن شرايط عنوان شده دادن تعهد امری معقول بوده است.

در هر حال حق شكايت كيفری شما محفوظ است و می‌توانيد به استناد مواد قانونی ذكر شده اقدام به طرح شكايت كنيد و هيچ ابايي از طرح شكايت نداشته باشيد.

وقتی منو گرفتن مجبورم کردن کلی برگه رو امضا کنم و زیر عکسی که ازم گرفتن بنویسم این عکس متعلق به منه و امضا و اثر انگشت گرفتن. حالا چیکار کنم؟

اقرار و تایید یک رفتار مجرمانه زمانی می‌تواند به عنوان یک دلیل کافی برای صدور حکم مورد استناد قرار گیرد که در نزد قاضی صادر کننده حکم اتفاق بیفتد.

نیروی انتظامی یا هر مرجعی که شخص را بازداشت نموده و مجبور به دادن تعهد یا اقرار کرده، اصولا عملی غیرقانونی انجام داده چون حق چنین امری را نداشته است. این افراد بخصوص در جرایم درجه هشت، اصلا اجازه تحقیق و بازجویی ندارند و این امور در صلاحیت دادگاه است.

پس می‌توانید در دادگاه به همه این موارد اشاره کنید که مجبور به دادن تعهد و گرفتن امضا و قبول کردن اتهام اعلامی شده‌اید. اعلام کنید که تهدید شده‌اید که در صورت عدم قبول و امضا در بازداشت نگه داشته خواهید شد و شما از روی ترس و اجبار امضا کرده‌اید.

مقاومت در برابر دادن تعهدنامه

ضابطین دادگستری طبق قانون باید بر اساس نظارت و دستور بازپرس و دادستان انجام وظیفه کنند و در جرایم مشهود نیز مکلف به حفظ دلایل و اسباب جرم هستند. آنها هیچ حقی در گرفتن تعهد و حتی اخذ بازجویی و انجام تحقیقات و تفتیش گوشی یا سایر وسایل شخصی فرد را ندارند. تمام این اقدامات که از طرف ضابطین انجام می‌شود برخلاف قانون بوده و هیچ جایگاه و اعتبار حقوقی ندارد.

در مقابل اخذ تعهد مقاومت کرده و تا جای ممکن از امضای تعهد خودداری کنید. ولی اگر مجبور به امضای تعهدنامه شدید اصلا نگران نباشید چون این تعهد حتی اگر متضمن اقرار به انجام تخلف باشد فاقد اثر حقوقی است.

توجه کنید که اقرار و اعترافی می‌تواند مبنای صدور حکم محکومیت قرار گیرد که نزد قاضی صلاحیت‌داری که اجازه صدور حکم دارد صورت گیرد. پس حتی می‌توانید اگر پرونده بر مبنای تعهد مذکور به دادگاه ارجاع شده باشد اقرار و تعهدنامه را انکار کنید و اعلام کنید که با تهدید و تحت اجبار و اکراه اخذ شده است.