Gershad

توقیف سیستمی

توقیف سیستمی شامل چه مواردی می‌شود؟: توقیف سیستمی شامل منع ارائه خدمات به وسیله نقلیه می‌شود. شما در طول مدت توقیف سیستمی از اجازه نقل و انتقال خودرو یا هرگونه خدماتی که برای خودرو از طرف ارگان‌های دولتی یا مربوطه ارائه می‌شود، منع می‌گردید. مگر آنکه توقیف سیستمی همراه با دستور توقیف فیزیکی خودرو باشد که در این صورت ضمن عدم ارائه خدمات به محض رویت توسط ضابطین توقیف می‌شود. البته این نکته هم حائز اهمیت است که توقیف سیستمی خودرو علی الاصول عملی غیرقانونی بوده و هر دستور یا بخشنامه‌ای از این سنخ قابل ابطال در دیوان عدالت اداری است.

توقیف خودرو در خیابان

من نه پیامکی گرفتم و نه دستور قضائی. داشتم تو اتوبان با سرعت ۸۰ تا می‌رفتم، خلوتم بود، پلیس گفت بزن بغل. بهم توی گوشیش نشون داد که ماشینت توقیفه به خاطر حجاب و من اصلا خبر نداشتم. در چه شرایطی ماموران راهنمایی و رانندگی می‌توانند خودروی افراد را توقیف کنند؟

طبق ماده ۶ قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی و رانندگی پلیس صرفا در موارد تصریح شده قانونی حق توقیف خورو را خواهد داشت. این موارد را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد.

بخش اول مربوط به اختیار پلیس راهنمایی و ضابطین قضایی است و بخش دوم مربوط به تکلیف پلیس در اجرای دستورات مقامات قضایی.

پلیس طبق قانون در موارد زیر می‌تواند راسا بدون دستور قضایی با توجه به اختیار قانونی اقدام به توقیف خودرو نماید.

در تصادفات رانندگی منجر به قتل و جرح براساس اختیار حاصل از ماده ۶ قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی
در صورت عدم پرداخت جریمه‌های رانندگی به مدت چهار ماه و بعد از صدور اخطاریه پلیس و اعطای فرصت یک ماهه برای پرداخت جرایم طبق ماده ۸ همان قانون
در صورتیکه میزان جرایم بالای سی میلیون ریال باشد و بعد از اعلام پلیس راهنمایی تا یک ماه پرداخت نشده باشد.
در صورت مشاهده تخلف در حالت مستی یا استفاده از مواد مخدر و روانگردان طبق ماده ۱۰ همان قانون
همراه نداشتن هیچ یک از مدارک خودرو(کارت ماشین، بیمه نامه شخص ثالث،گواهینامه رانندگی یا کارت شناسایی معتبر از قبیل شناسنامه یا کارت ملی) بر اساس ماده ۹ همان قانون
در صورت رانندگی بدون داشتن گواهینامه رانندگی

اما ضابطین قضائی نیز صرفا، راسا مطابق ماده ۴۴ قانون آیین دادرسی کیفری در جرایم مشهود جهت حفظ آلات و ادوات ارتکاب جرم، در صورتیکه خودرو وسیله ارتکاب جرم بوده یا تسهیل کننده جرم باشد.

مورد دیگر دستور مقام قضائی است. اگر در یک پرونده مشخص مقام قضایی دستور توقیف یک خودروی معین را به ضابطین صادر کند آنها مکلف به اجرای دستور مقام قضائی هستند.

مقام قضائی هم در موارد زیر می‌تواند دستور توقیف خودرو به ضابطین صادر کند:

مطابق ماده ۱۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری، مقام قضائی خودرو را وسیله ارتکاب جرم یا تسهیل کننده جرم تشخیص دهد
اگر در شکایت شاکی خصوصی تشخیص دهد خودرو به طریق مجرمانه (از قبیل سرقت، کلاهبرداری و تحصیل بطرق نامشروع و …) بدست آمده باشد.
در مقام درخواست مدعی یا شاکی خصوصی به عنوان تامین خواسته برای جبران ضرر و زیان ناشی از جرم
در مقام اجرای احکام قطعی دادگاه‌ها

در غیر از موارد مذکور هیچ مقامی حق توقیف خودرو را نداشته و همه موارد گفته شده باید مستند به حکم یا دستور یا نقض مقررات رانندگی در موارد گفته شده باشد. در بقیه موارد هر نوع توقیف خودرو تحت هر اسم و عنوانی چه به بهانه حجاب اجباری یا هر عنوان دیگری عملی غیرقانونی بوده و تعرض به مال اشخاص می‌باشد.

آیا راهنمایی و رانندگی می‌تواند به دلیل نداشتن حجاب اجباری راننده، اقدام به توقیف خودرو کند؟

توقيف خودرو به جز در موارد تصريح شده در قانون رسيدگی به تخلفات راهنمايی و رانندگی(تصادفات منتهی به جرح و فوت، رانندگی بدون گواهينامه) همچنين بدون دستور مقام قضائی غيرقانونی است.

خودروی سواری، نه وسيله ارتكاب جرم است و نه آثار و علائم جرم در آن ماندگار است لذا اساسا توقيف خودرو حتی بادستور مقام قضائی مطابق ماده ١٤٦ و ١٤٧ قانون مجازات کیفری به دليل عدم رعایت حجاب اجباری غيرقانونی است.

در صورتی كه خودرو بنا به دلايل قانونی توقيف شود، ترخيص آن مطابق ماده ١١ قانون فوق الذكر، منوط به ارائه مفاصا حساب و پرداخت كليه جريمه‌ها، (در صورت شک پليس در مالكيت) ارائه سند مالكيت وسيله نقليه موتوری، ارائه رسيد توقيف خودرو و يا دستور مقام قضائی است.

هر درخواستی از سوی پلیس خارج از موارد مصرح در قانون فاقد وجاهت بوده و غيرقانونی تلقی می‌شود و می‌توان به استناد ماده ١٢٦ از قانون نحوه رسيدگی به جرايم نيروهای مسلح يا ماده ٥٧٠ از قانون مجازات اسلامی عليه مباشرين اعلام شكايت كرد.

از مطالبه حق قانونی خود ترس و واهمه‌ای نداشته باشيد. بايد در مقابل اقدامات غيرقانونی مقامات و مامورين دولتی و نظامی مطالبه‌گر باشیم تا جامعه قانون مدار داشته باشيم. اين شكايات چالشی برای اشخاص دولتی خواهد بود كه از انجام رفتارهای غیرقانونی خودداری كنند.

در صورت توقیف خودرو با حکم قضائی چه باید کرد؟

مقامات قضائی تحت شرایطی که قانون در مورد وسیله ارتکاب جرم معین کرده، اجازه توقیف وسیله ارتکاب جرم را دارند. منظور از وسیله ارتکاب جرم چیزی هست که شرایط وقوع و ارتکاب جرم را تسهیل کند (مثلا دستگاه چاپ پول در جرم تهیه و انتشار پول جعلی یا خودرو برای حمل مواد مخدر و …) ولی در مسئله حجاب اجباری، خودرو شرایط ارتکاب جرم بی‌حجابی را تسهیل نمی‌کند و تاثیری در ارتکاب جرم مدنظر قانونگذار ندارد. لذا حتی صدور دستور توقیف خودرو از طرف مقام قضائی غیرقانونی بوده و مستوجب تخلف انتظامی برای قاضی صادر کننده دستور است.

از طرح شکایت انتظامی در دادسرای انتظامی قضات علیه دستور غیرقانونی مقام قضائی ابایی نداشته باشید.

شکایت از توقیف کننده خودرو

دو مورد گزارش عدم رعایت حجاب اجباری برای ماشین خانومم اومده و حکم توقیف صادر شده در حالیکه مطمئنم عکسی ازش ندارن. برای ثبت شکایت چه اقدامی باید انجام داد و تحت چه عنوان و متنی؟ چگونه از توقیف کننده خودرو شکایت کنم؟

پلیس راهنمایی و رانندگی مطابق ماده ۶ از قانون نحوه رسیدگی به تخلفات قانونی، به جز در موارد مصرح در قانون و تصادفات منجر به جرح و قتل اجازه توقیف خودرو را ندارد.

کلیه ضابطین قضایی نیز مطابق ماده ۲۸ از قانون آیین دادرسی کیفری وظیفه انجام دستورات و تحقیقات با دستور و نظارت دادستان را بر عهده دارند.

صرفا در مورد جرایم مشهود، ضابطین اگر ناظر وقوع جرمی باشند راسا اقدامات اولیه را انجام و فورا از دادستان دستورات لازم را باید در مورد پرونده اخذ کنند.

خودرو در جرم «کشف حجاب شرعی» حتی در صورت مشهود بودن جرم و واقع شدن در مرئی و منظر ضابطین چون از اسباب و ادوات وقوع جرم یا تسهیل کننده موضوع ماده ۱۴۷ قانون آیین دادرسی کیفری نیست، نمی‌تواند مورد توقیف واقع شود.

پلیس هیچ حقی در ارسال پیامک حجاب ندارد. اگر شخصی از منظر قوانین جمهوری اسلامی مرتکب «کشف حجاب شرعی» شده باشد، باید پرونده قضایی تشکیل شود. دادگاه کیفری دو طبق قوانین ایران مرجع صالح قضایی است.

اگر پلیس مدعی داشتن دستور توقیف است، ابتدا باید دستور مقام قضایی مبنی بر توقیف خودرو را مطالبه کنید. اگر چنین دستوری وجود نداشته باشد و پلیس شخصا اقدام به توقیف خودرو کند، شما حق دارید باستناد به ماده ۱۲۶ از قانون نحوه رسیدگی به جرایم نیروهای مسلح یا ماده ۵۷۰ از قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) از شخصی که اقدام به توقیف خودرو و صدور دستور توقیف را داده، تحت عنوان سوءاستفاده از موقعیت، در دادسرا، شکایت کیفری مطرح نمایید.

اگر دستور مقام قضایی برای توقیف خودرو به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری وجود داشته باشد می‌توانید از قاضی صادر کننده دستور به دادسرای انتظامی قضات طرح شکایت نمایید.

مقاومت در برابر توقیف خودرو

داشتم ماشینم رو پارک می‌کردم. چند تا مامور نیروی انتظامی وایساده بودن و داشتن استعلام می‌گرفتن. ماشین من۳ بار اخطار داشت. مامورها بعد از استعلام، با موتور افتادن دنبالم. می‌خواستن اول منو ببرن کلانتری که مقاومت کردم و نرفتم. واسه همین‌ خواستن سوار ماشین بشن که درها رو قفل کردم و اجازه ندادم. مدراک و گواهینامه خواستن که ندادم و در عوضش برای اینکه فرار نکنم ازم گوشیمو خواستن! وقتی گفتم کار شما قانونی نیست و بندهای داخل توصیه‌های حقوقی شما رو خوندم در جوابم گفتن که این قانون جدیده و به کل کشور گفتن! خیلی عصبی شدن که چرا من زیر سوال بردمشون! شروع کردن به داد زدن و یکی که مقامش بالاتر بود رو آوردن. دوتا مامور موتور سوار دیگه هم اومدن که دور تا دور ماشینو گرفته بودن تا فرار نکنم! مامورها سرم داد میزدن و اگر پیاده بودم، ممکن‌ بود ضرب و شتم کنن. زنگ زدم به خانوادم که بیان. زمانی که خانوادم اومدن همه حرفاشونو انکار کردن! خیلی حرفاشون ضد و نقیض بود، می‌گفتن «اگر میومد دخترتون کلانتری اصلا کار به پارکینگ نمی‌کشید! در صورتی که مابین حرفاشون می‌گفتند ۲۱ روز توقیفی داره اگر برید کلانتری!» در نهایت ماشینو ۷ روز خوابوندن. آیا اقدامات مامورها قانونی بوده است؟

حفظ وسايل ارتكاب جرم در جرايم مشهود مطابق ماده ٤٤ قانون آيين دادرسی كيفری در صورتی كه وسيله تسهيل كننده جرم بوده باشد از وظايف ضابطين قضايی است اما اگر جرم مشهودی اتفاق نيفتاده باشد هيچ ضابطی اجازه اقدام بدون اخذ دستور قضايی موردی را ندارد و باید برای هر نوع اقدام خود اعم از توقيف خودرو يا بازداشت شخص يا اخذ اظهارات و… دستور قضايی صادره از مقام صلاحيت‌دار (بازپرس يا دادستان) را ارائه دهد. در غير اينصورت اقدامات ضابطين مذكور غير قانونی بوده و مقاومت در برابر اين اقدام، تمرد موضوع ماده ٦٠٧ قانون مجازات اسلامي (تعزيرات) نسبت به مامور دولتی محسوب نمی‌شود و مقاومت مشروع تلقی می‌گردد.
ضابطين اجازه سوار شدن به خودروی شخصی فرد را ندارند. اگر اقدامشان با دستور قضايی موردی باشد مي‌توانند خودرويی را كه بايد توقيف شود تا پاركينگ همراهی نمايند. اما شخصا اجازه رانندگی با خودرو يا نشستن در آن را بدون اجازه مالک ندارند. در صورتی كه اقداماتشان در توقيف خودرو مستند به دستور قضايی باشد و مالک يا متصرف خودرو از انجام دستور خودداری كند می‌توانند از جرثقيل استفاده كنند.
ضبط موبايل نيز كاملا اقدامی غيرقانونی بوده زيرا اساسا جرم مشهودی واقع نشده است و صرف پيامک حجاب مجوزی برای اقدام ضابط بدون دستور قضايی نمی‌باشد. ضبط موبايل نيز همانند توقيف ساير اموال شخصی نيازمند تصريح موردی بازپرس يا دادستان است.

آیا مقاومت در برابر توقیف خودرو غیرقانونی است؟

انتقال خودرو با جرثقیل به پارکینگ

آیا پلیس حق حمل خودرو با جرثقیل در حضور مالک را دارد؟

انتقال وسیله نقلیه با جرثقیل به پارکینگ طبق قانون زمانی مجاز است که

شخص راننده بدلیل مصرف مواد روانگردان یا الکل قادر به هدایت خودرو نباشد یا وسیله نقلیه دارای ایراد و نقص فنی بوده که قادر به حرکت نباشد.
در موارد دستور موردی مقام قضایی مبنی بر توقیف و امتناع مالک یا راننده از انتقال خودرو به پارکینگ ضابطین میتوانند خودرو را با جرثقیل به پارکینگ منتقل نمایند.

در صورتیکه دستور موردی مقام قضایی وجود نداشته باشد یا راننده مرتکب جرم مشهودی نباشد (که خودرو وسیله ارتکاب آن جرم بوده)، در اینصورت انتقال خودرو به پارکینگ غیرقانونی بوده و شخص توقیف کننده مسئول پرداخت خسارت و تحت شرایطی میتواند دارای وصف مجرمانه مبنی بر سواستفاده از موقعیت یا تعرض به اموال اشخاص گردد.

اگر شخص راننده در سایر مواردی که در قانون راهنمایی و رانندگی تصریح شده مانند عدم پرداخت جرایم رانندگی بیش از سقف مجاز یا انجام رانندگی خطرناک و امثال آن حاضر به انتقال خودرو به پارکینگ باشد براساس ماده ۱۳ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، انتقال خودرو با جرثقیل غیرقانونی است و مقاومت در مقابل رفتار غیرقانونی هر شخص اعم از ضابطین یا غیره در صورت تعرض به مال یا جان یا حیثیت از اشخاص با رعایت حدود آن از مصادیق دفاع مشروع تلقی و مشمول تمرد نیز نمیباشد.

خودم ماشینم رو تحویل پارکینگ دادم اما ازم پول جرثقیل رو گرفتند، آیا اینکار قانونیست؟

اصل قضیه توقیف خودرو بدلیل حجاب غیرقانونی است. بارها حقوقدانان و وکلا و حتی احکام متعدد دادگاه‌های جمهوری اسلامی بر غیرقانونی بودن توقیف خودرو تاکید کرده‌اند. خودرو زمانی میتواند توقیف شود که وسیله ارتکاب جرم یا تسهیل کننده وقوع جرم باشد. در موضوع حجاب خودرو هیچ نقشی ندارد.

ولی در صورت توقیف خودرو بدلیل حجاب اختیاری، در صورتیکه خود شخص، خودرو را به پارکینگ تحویل داد، نباید هیچ وجهی بابت هزینه جرثقیل گرفته شود. مفهوم ماده ۱۳ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی نیز موید این مطلب است.

اینکه خودرو را خود شخص به پارکینگ تحویل می‌دهد را با عکس و فیلم و برگه پارکینگ و گزارش پلیس مستند کنید. اگر وجهی از جهت هزینه جرثقیل از طرف هر شخصی مطالبه گردید از پرداخت آن امتناع کنید یا اگر مجبور به پرداخت شدید در مقابل رسید کتبی مبنی بر دریافت هزینه جرثقیل را حتما بگیرید. میتوانید بعدا باستناد قانون مجازات اسلامی از مامور شکایت کیفری تحت عنوان سواستفاده از موقعیت مطرح کنید و همچنین طی دادخواست حقوقی مجزا مبلغ پرداختی را هم میتوانید مطالبه کنید. همچنین این اقدام در گرفتن وجه تحصیل مال از طریق نامشروع و غیرقانونی بوده و تحت شرایطی میتواند مشمول ماده ۲ قانون تشدید مجازات مرتکبین کلاهبرداری گردد.

در صورت وقوع چنین حالتی از طرح شکایت واهمه‌ای نداشته باشید. ممکن است شکایت شما نتیجه دلخواه را ارائه ندهد ولی صرف اعلام شکایت موجب درهم ریختگی سیستم قضایی و همچنین چالش قضات در اتخاذ تصمیم قانونی و غیرقانونی خواهد بود که در معرض قضاوت عموم قرار میگیرد. همچنین قضات مستقلی در سیستم قضایی بعضا پیدا میشوند که احکام متضمن حقوق شهروندی را صادر کنند. از طرفی ممکن است مباشرین این عمل در انجام این اقدامات با ترس و دلهره مواجه شوند.

ضبط مدارک خودرو

آیا ضابطین قضایی اجازه ضبط مدارک هویتی افراد را دارند؟

ضابطین قضایی اجازه ضبط مدارک هویتی یا مدارک و اسناد مالکیتی را ندارند. تنها به موجب ماده ۹ قانون نحوه رسیدگی به تخلفات رانندگی در صورتیکه شخصی مرتکب تخلف رانندگی شده باشد و گواهینامه و کارت وسیله نقلیه و بیمه خودرو را به همراه نداشته باشد، مامورین راهنمایی و رانندگی می‌توانند با گرفتن شناسنامه یا کارت ملی در مقابل دادن رسید کتبی برای ارائه مدارک مذکور، کارت ملی یا شناسنامه را نگه دارند. و با این اقدام دیگر حق متوقف کردن خودرو را نخواهند داشت. در سایر موارد مطابق ماده ۴۱ قانون آیین دادرسی کیفری، هیچ یک از ضابطین اجازه اخذ وثیقه یا تضمین از متهم را ندارند و حتی مقام قضایی نیز نمی‌تواند اختیار اخذ تامین کیفری را به اشخاص مذکور محول کند.

با این اوصاف قانونی:

هیچ شخصی به غیر از مقام قضایی حق اخذ تامین کیفری ندارد.
مامورین راهنمایی رانندگی صرفا در شرایط مذکور برای جلوگیری از توقیف خودرو می‌توانند کارت ملی یا شناسنامه فرد را برای ارائه اصل مدارک الزامی در رانندگی نگه دارند.
در مقابل درخواست ضبط مدارک مقاومت کنید و هیچ مدرک هویتی یا سایر اسناد را بدون گرفتن رسید کتبی حتی تحویل مقام قضایی هم ندهید. چون طبق قانون در صورتیکه اصل یک سند برای دادگاه لازم باشد خود دادگاه مکلف به ارائه رسید است.
اگر درخواست رسید کتبی از مامور بکنید از درخواست خود عدول خواهد کرد.
در صورت انجام این عمل اگر شخص از مامورین نظامی باشد طبق ماده ۵۷۰ قانون مجازات یا ۱۲۳ قانون نحوه رسیدگی به جرایم نیروی مسلح اعلام شکایت کنید.
اداره بازرسی نیروی انتظامی نیز مرجعی برای اعلام شکایت از تخلفات مامورین نیروی انتظامی است. (تلفن۱۹۷)
اگر ضبط مدارک از طرف قاضی و بازپرس باشد و رسید کتبی ارائه ننماید، دادسرای انتظامی قضات مرجع رسیدگی به تخلفات است.

توقیف خودرو در پارکینگ خانه

بعد از سه بار پیامک حجاب اجباری و بی‌اعتنايی‌، پلیس اومد دم خونمون و ماشينم رو توی پاركينگ خونمون توقيف كرد. آیا پلیس می‌تواند، اقدام به توقیف خودرو در خانه اشخاص کند؟

طبق قوانین موجود پلیس بدون دستور قضائی موردی، حق توقیف خودرو را ندارد. ارسال پیامک از طرف پلیس و توقیف خودرو غیرقانونی است.

توصیه می‌شود که:

عدم اختیار پلیس در توقیف خودرو را متذکر شوید.
از پلیس دستور قضایی مبنی بر توقیف خودرو را مطالبه کنید.
در صورت امکان از شرایط ایجاد شده فیلم‌برداری کنید و نگه دارید.
اسم مامور پلیس را حتما از روی اتیکت یادداشت کنید.
در صورت توقیف خودرو از طرح شکایت تحت عنوان سوءاستفاده از موقعیت به استناد ماده ۱۲۶ قانون جرایم نیروهای مسلح و همچنین ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی استفاده کنید.
پارکینگ اگر شخصی باشد و مجتمع آپارتمانی نباشد، جزو حریم خصوصی است و مطابق ماده ۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری جهت ورود به آن باید دستور قضایی مبنی بر ورود به داخل ساختمان و همچنین علت آن را ارائه دهند.

در نهایت از طرح شکایت واهمه‌ای نداشته باشید. وقتی شما طرح شکایت می‌کنید شاکی هستید و هیچ حادثه قضایی شما را تهدید نمی‌کند.

اگر پلیس قصد توقیف خودرو در پارکینگ خانه را داشت چکار کنم؟: اگر پلیس قصد ورود به پارکینگ واحد مسکونی را داشت، دستور قضائی مبنی بر ورود به منزل و همچنین توقیف خودرو را مطالبه کنید. در صورت عدم ارائه دستور قضائی شما می‌توانید در مقام دفاع مشروع، مانع ورود و اقدام پلیس شوید. در صورت ارتکاب این عمل از شخص اقدام کننده به استناد ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی یا ماده ۱۲۶ قانون جرایم نیروهای مسلح اعلام شکایت کنید و واهمه‌ای از طرح شکایت نداشته باشید.